Çek ve Senet Alınırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Çek ve senet alınırken dikkat edilmesi gereken hususları maddeler halinde düzenleyerek bilgilendirme ihtiyacı duyduk.

1. Sürekli ticaret yapılan kişilerden alınan çeklerin ve senetlerin alacak olarak karşılığının ticari defterde bulunması gerekli. Yerleşik Yargıtay kararları tacirler arasında yapılan çek alışverişlerinin aslen alım satıma ilişkin olduğunu kabul etmekte ve buna göre de ticari defter incelemesi yapmaktadır.

2. Sahte çek düzenleme vakıaları son günlerde oldukça artmıştır. Çek alınırken keşidecinin (çeki ilk düzenleyen) imzasının gerçek imza olduğundan emin olun. Çeki seri numarası ile bankadan kontrol edin ayrıca çek keşidecisine ulaşıp çekin varlığını imza silsilesini (verildiği kişiyi) doğrulayın.

3. Senetlerde, senedin veriliş nedeni olarak ortaya konan (ihdas nedeni) bir boş kısım bulunmaktadır. Buraya genellikle malen/nakten seçeneklerinden biri yazılır. Eğer ticari defterinizde aldığınız senedin karşılığı hizmet ya da ürün çıkışı yok ise kesinlikle malen yazmayın. Ticari defterde ürün çıkışı ve alacak kalemi görünmemesine rağmen malen kaydı bulunan senedin icraya konması menfi tespit davasının kaybedilmesine neden olabilir.

4. Çek ve senet imzalatırken, imzalayanın şirket yetkilisi olduğundan emin olun. T.T.K.’ya göre şirket yetkilisi dışında kişilerin vermiş olduğu senetler şirketleri bağlamaz. Bu anlamda çek ya da senet kabul ederken şirketin çift imza ile temsil edilip edilmediğini mutlaka araştırın. Bu tür kayıtlara www.ticaretsicil.gov.tr adresinden ulaşabilirisiniz.

5. Bir sözleşmeye bağlı çek ya da senet alınıyor ise sözleşmeye mutlaka çekin ödeme aracı olarak alındığı hükmü geçmelidir. Aksi halde çek teminat senedi olarak kabul edilebilir.

6.Seri çek ve senet alındığı taktirde mutlaka ayırca muacceliyet sözleşmesi yapın. Bu sözleşme vadeli çek ya da senetten biri ödenmediği taktirde devam eden çek ya da senetleri süresi gelmeden icraya koymanıza yardımcı olacaktır.

7. Çek bankaya sunulmadan ödenmiş ise mutlaka haricen ödeme tutanağı düzenleyin. Çekin borçluya ya da şirket yetkilisine doğrudan iadesi önemlidir. Çek ya da senetin fotokopisini çekip iadeye dair iade alanın imzası olan tutanak düzenleyin. Bu tür iadelerde çek üzerindeki cironuzu (havale için imza) iptal etmeniz elzemdir.

8. Çeki on gün içerisinde mutlaka bankaya sunun. Çek ceza davası zamanaşımı süresi 3 ay olup bu sürede dava açılmaz ise çek ceza davası açma hakkı ortadan kalmaktadır. Uygulamada sıklıkla yaşadığımız sorun iyi niyetli borçlular bakımından çekin yazdırılmasına rağmen çek ceza davası için avukata verilmemesidir. Bu davalar en az bir yılda sonuçlanmakta olup bu tarz bir iyiniyete ihtiyaç olmadığı düşüncesindeyiz. Avukata tevdi etmediğiniz çekler bakımından hak kaybına uğramamak için yazdırdığınız her çekin üç ay sonrası için ceza davası zamanaşımını not alın. Bir çeki icraya koymamak çek ceza davası açma hakkına engel değildir.